امروزه بر خلاف گذشته انواع لوله ها با کیفیت های مختلف و برای مصارف متفاوتی تولید می شوند. آن چه که اهمیت دارد آگاه بودن از ویژگی لوله ها و مقایسه ی آن ها با یکدیگر است. این مقایسه و بررسی، تصمیم گیری را برای کارفرمایان جهت تهیه و خرید لوله آسان تر می کند. بنابراین مطالعه ی مقالات در این حوزه می تواند راه گشا باشد. در این مقاله قصد داریم مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) را شرح دهیم.
اجازه دهید برای معرفی این مزایا، ویژگی های مهم و اصلی را به صورت زیر دسته بندی کنیم. سپس در عناوین جداگانه ای این فاکتورها را برای لوله های فولادی و پلی اتیلنی مورد بررسی قرار می دهیم. ویژگی های اصلی موجود در هر لوله به شرح زیر است:
سازش لوله با محیط زیست
اولین فاکتور در مقایسه مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) سازش لوله ها با محیط زیست است. همانطور که می دانید لوله های فولادی به علت ترکیب با اکسیژن می توانند در معرض زنگ زدگی قرار بگیرند. زنگ زدگی لوله های فولادی بر محیط زیست تأثیر منفی می گذارد.
این در حالی است که لوله های پلی اتیلنی دارای مقاومت بالایی در برابر حملات میکرو ارگانیسم ها هستند. به این دلیل که لوله های پلی اتیلنی در ساختار خود ماده ای مغذی برای آن ها ندارند. به عبارتی لوله های پلی اتیلنی در مقایسه با لوله های فولادی دوست دار محیط زیست هستند.
وضعیت بستر سازی
لوله فولادی
یکی از مهم ترین مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) عدم اهمیت بستر سازی برای آن هاست. همانطور که می دانید کنترل اعوجاج یکی از مهم ترین فاکتورها برای سنجش مقاومت لوله به ویژه لوله های فولادی در برابر بارهای خارجی است. به عبارتی در اطراف لوله های فولادی بایستی خاک فشرده جهت اعمال یکنواخت نیروهای جانبی قرار بگیرد.
همچنین بستر ذکر شده برای لوله های فولادی بایستی فاقد سنگ، کلوخ و موارد مشابه آن ها باشد. این در حالی است که برای لوله های پلی اتیلنی، کفی مسطح با خاک ریزی خیلی سبک یا فاقد آن نیز کفایت می کند.
چگونگی رفتار لرزه ای لوله
نحوه ی رفتار لوله ها در برابر زلزله یکی دیگر از فاکتورهای مهمی است که در بررسی مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) به آن می پردازیم. لوله های پلی اتیلن به ویژه نوع سنگین آن ها دارای جوش فیوژن هستند. این موضوع سبب می شود تا بهترین گزینه برای مناطق مستعد زلزله باشند.
لوله های فولادی نیز نسبت به لوله های بتنی، چدنی و آزبست مقاومت بیش تری در مناطق مستعد زلزله از خود نشان می دهند. اگر چه این لوله ها تنها تحت شرایط خاصی، عملکرد مناسبی را از خود بروز می دهند. برای مثال استفاده از اتصالات جوشی، یکپارچه نمودن خطوط لوله ها و استفاده در مسیرهای دارای شکستگی و انحنا از جمله شرایط خاص ذکر شده هستند.
سهولت در جا به جایی لوله ها
لوله پلی اتیلن
سبک وزن بودن یکی دیگر از مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) است. این موضوع حمل و نقل، بارگیری و حتی استفاده از لوله های پلی اتیلنی را آسان تر می کند. به علاوه این لوله ها نسبت به نوع فولادی مقاومت بالایی در برابر ضربه دارند. در نتیجه به جرات می توان گفت که میزان خرابی و از بین رفتن لوله های پلی اتیلنی در بارگیری ها به صفر درصد می رسد.
این در حالی است که نوع فولادی به علت وزن سنگین تر و مقاومت کمتر در برابر ضربه، ضایعات جا به جایی بالاتری دارد. از طرفی این نتیجه را نیز می توان گرفت که لوله های پلی اتیلنی به دلیل ویژگی های ذکر شده از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه تر هستند. زیرا هزینه جا به جایی آن ها کم تر از نمونه فولادی خواهد بود.
وضعیت اتصالات لوله ها
اتصالات مربوط به لوله های پلی اتیلنی براساس نوع کاربردی که دارند متفاوت است. برای نمونه اتصالات برای پروژه های گازی و آبی تا فشار ده اتمسفر بوده و برای سایر پروژه ها از استاندارد DIN 16963 کشور آلمان تبعیت می کند. از مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) بر حسب نوع اتصالات آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کمک گرفتن از تکیه گاه یا Saddle جهت تعبیه شیر
لوله فولادی
یکی از جالب ترین مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) این است که این لوله ها برای موارد معمولی نیاز به استفاده از تکیه گاه یا Saddle جهت شیر گذاری ندارند. این در حالی است که استفاده از تکیه گاه برای لوله های فولادی ضروری و اجباری است.
قطعات و اتصالات
یکی دیگر از مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل)، اتصال پذیری آن هاست. چرا که اتصالات مورد نیاز برای لوله های پلی اتیلنی در مقایسه با لوله های فولادی ارزان تر است. همچنین از آن جایی که آب بندی لوله های پلی اتیلنی سریع تر انجام می شود، اتصال پذیری آن ها نیز با سرعت بیش تری انجام می گیرد.
از طرفی به علت عدم نشتی لوله های پلی اتیلنی، سرعت اجرای پروژه نیز به تبع بالاتر می رود. جالب است بدانید که اتصالات لوله های پلی اتیلنی برخلاف نمونه فولادی می توانند انواع مختلفی داشته باشند. برای مثال می توان با روش های مختلف جوشکاری اتصالات لازم را انجام داد.
مقاوم بودن لوله در برابر مواد شیمیایی
یکی دیگر از مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) مقاومت آن ها در برابر انواع مواد شیمیایی است. به علت ساختار خاصی که در پلی اتیلن موجود در این لوله ها وجود دارد، مقاومت آن ها در برابر کلیه ی مواد آلی و غیر آلی بالا است. به عبارتی لوله ها در برابر مواد شیمیایی غیر قابل نفوذ هستند.
این در حالی است که آزمایشات و تحقیقات علمی روی لوله های فولادی نتیجه ای دیگر را مشخص کرده است. در گزارشات مربوط به این آزمایشات که در دانشگاه معتبر برکلی کالیفرنیا صورت گرفت، اعلام شد که پانزده درصد از لوله های فولادی در برابر مواد شیمیایی مقاوم نبوده اند.
میزان شناور بودن لوله و استفاده از آن در پروژه های دریایی
لوله پلی اتیلن
شناور بودن لوله ها یکی از مهم ترین ویژگی هایی است که در صورت وجود آن می توان از لوله ها برای اجرای پروژه های دریایی استفاده کرد. این موضوع به عنوان یکی دیگر از مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) شناخته می شود. چرا که لوله های فولادی به علت وزن بالایی که دارند، قادر به شناور شدن در سطح آب نیستند.
بنابراین از آن ها نمی توان در پروژه های آبی و دریایی استفاده کرد. اگر چه لوله های پلی اتیلنی از این خاصیت برخوردار هستند اما هنگام بالا آمدن آب های زیرزمینی، بایستی در محل لوله ها اقدامات به خصوصی انجام شود. این اقدامات در جهت مهار کردن لوله و کنترل آن ها در محل بسیار ضروری است.
اثر خراشیدگی لوله
همانطور که می دانید سطح هر ابزاری از جمله لوله هایی که از جنس فولاد ساخته می شوند، سخت و محکم است. این در حالی است که لوله های پلی اتیلنی جنس بسیار نرم تری نسبت به نمونه های فولادی دارند. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که انواع لوله ها هنگام جا به جایی و بارگیری ممکن است در اثر سهل انگاری دچار صدمات و خراش های ناخواسته ای شوند.
بدیهی است که هر اندازه سطح لوله نرم تر باشد، آسیب پذیری لوله و اثر خراشیدگی آن نیز به تبع کم تر خواهد بود. به عبارتی این سازش و استحکام یکی دیگر از مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) به شمار می رود.
میزان استحکام کششی
استحکام کششی یکی دیگر از فاکتورهای مهمی است که هنگام وارد شدن نیروهای داخلی و خارجی به لوله ها اهمیت خود را نشان می دهد. لوله های فولادی برخلاف لوله های پلی اتیلن رفتار داکتیلی از خود بروز می دهند. این موضوع موجب شکسته شدن لوله ها در اثر ایجاد فشار بر آن ها می شود. در حالی که لوله پلی اتیلنی با استحکام کششی بالا مقاوم بوده و بهترین گزینه برای استفاده در مکان های ناهموار است.
مقاومت فشاری لوله و بارگذاری خمشی آن
آخرین فاکتور از مزایای لوله های پلی اتیلن بر لوله های فولادی(کربن استیل) مقاومت فشاری آن هاست. توجه داشته باشید که لوله های فولادی بر اثر زمین لرزه، زلزله و سایر تغییرات مشابه بسیار شکننده هستند. این در حالی است که مقاومت لوله های پلی اتیلنی به حدی است که در اثر فشار بسیار بالا تنها دچار ترک هایی به طول 37 الی 100 سانتی متر می شود.